Hướng dẫn sắp xếp bàn thờ gia tiên đúng cách, chuẩn phong thủy 2024

Bàn thờ gia tiên là nơi linh thiêng, là nơi thờ cúng tổ tiên, thần linh. Do đó, việc sắp xếp bàn thờ gia tiên cần phải được thực hiện một cách cẩn thận và chu đáo. Một bàn thờ gia tiên được sắp xếp đúng cách sẽ thể hiện lòng thành kính của con cháu đối với tổ tiên, thần linh, đồng thời mang lại sự may mắn, bình an cho gia đình.

Bài viết rất dài, bạn cũng không cần thiết phải đọc hết, hãy lựa chọn nội dung mình cần tìm hiểu ở trên nhé

1, Vị trí đặt bàn thờ gia tiên

Vị trí đặt bàn thờ phải là vị trí có điểm tựa vững chãi. Tốt nhất nên có một phòng riêng gọi là phòng thờ, nếu không có thể bố trí trong phòng sinh hoạt, phòng khách, không nên bố trí tại phòng ăn, phòng ngủ, phòng bếp. Bàn thờ cần yên tĩnh, không cần động, nên không đặt gần các nút giao thông trong nhà, không đặt chân cầu thang, không đặt phía trên cửa sổ (sau lưng bàn thờ không bố trí cửa sổ, dưới gầm không bố trí cửa sổ hay cửa ra vào). Bàn thờ không đặt thẳng cửa chính, cửa sổ khiến gió thổi xộc vào.

Tuy nhiên, đối với những ngôi nhà có diện tích nhỏ, việc đặt bàn thờ thẳng cửa chính là điều khó tránh khỏi. Trong trường hợp này, bạn có thể đặt một tấm bình phong hoặc rèm che chắn ở giữa bàn thờ và cửa chính để ngăn chặn khí từ bên ngoài đi thẳng vào bàn thờ.

2, Hướng bàn thờ gia tiên

Trong tâm thức của người Việt, việc thờ cúng gia tiên là một nét đẹp văn hóa truyền thống, thể hiện lòng hiếu thảo, biết ơn của con cháu đối với ông bà, tổ tiên. Theo quan niệm của người xưa, việc thờ cúng gia tiên không chỉ là để tưởng nhớ, tri ân những người đã khuất, mà còn là cầu mong họ phù hộ độ trì cho con cháu được bình an, hạnh phúc.

Nếu bàn thờ thu nạp được sinh khí tốt thì con cháu sẽ hưởng phúc, làm ăn phát đạt, mọi sự như ý. Trái lại, nếu bàn thờ đặt ở hướng xấu thì sẽ khiến gia đạo suy thoái, mọi sự không may mắn.

Theo như đánh giá của một số chuyên gia Phong Thủy, hướng ban thờ phải đặt ở vị trí Cát và quay về hướng tốt như Sinh Khí, Thiên Y, Phúc Đức, Phục Vị.

Ví dụ: Chủ nhà nam sinh năm 1954 – Giáp Ngọ, lập bàn thờ trong nhà hướng Tây Bắc. Tuy rất giỏi nhưng không được thăng chức, quan vận bế tắc. Theo phong thủy, tuổi này mệnh cung Khảm, hướng bàn thờ là hướng Tây Bắc tức là cung Càn. Phối hợp Khảm với Càn thì phạm Lục Sát xấu, khiến gia chủ gặp nhiều khó khăn, trắc trở trong công việc.

Sau khi xem xét, gia chủ quyết định chuyển đổi hướng bàn thờ về hướng chính nam là cung Ly. Đây là cung Phúc Đức đối với mệnh cung Khảm, mang lại may mắn, tài lộc và sự thăng tiến trong công việc. Quả nhiên sau đó 3 tuần, gia chủ có tin vui thăng chức.

Đến đây, Gốm Sứ Bát Tràng sẽ hướng dẫn gia chủ cách sắp xếp bàn thờ theo từng bước từ ảnh thờ cho tới các vật phẩm thờ cúng, cụ thể

• Sắp xếp ảnh thờ, bài vị, ngai thờ (Sử dụng hướng dẫn 1)
• Sắp xếp bộ ngũ sự (Sử dụng hướng dẫn 2)
• Sắp xếp bát hương (Sử dụng hướng dẫn 3)
• Sắp xếp mâm bồng (Sử dụng hướng dẫn 4)

[HƯỚNG DẪN 1] – Cách sắp xếp ảnh thờ, bài vị, ngai thờ

3, Cách sắp xếp di ảnh (ảnh thờ) ông bà, bố mẹ trên bàn thờ gia tiên

Cho dù mỗi gia chủ đều có cách bài trí ảnh thờ khác nhau nhưng trong phong thủy luôn có 2 nguyên tắc quan trọng nhất:

• Nguyên tắc âm dương
• Nguyên tắc ngũ hành

Nguyên tắc âm dương có nghĩa là âm ở bên phải, dương ở bên trái. Hướng trái – phải tính theo hướng của bàn thờ nhìn ra chứ không tính theo hướng của gia chủ nhìn vào

Di ảnh của ông bà tổ tiên, cha mẹ khi đặt trên bàn thờ phải theo quy luật “Nam tả – Nữ hữu” nghĩa là ảnh thờ ông/bố (yếu tố Dương) đặt phía bên trái và bà/mẹ (yếu tố Âm) đặt phía bên phải theo hướng bàn thờ nhìn ra.

Di ảnh khi đặt trên bàn thờ phải đặt theo ngôi thứ. Ngôi thứ cao sẽ để sau, ngôi thứ thấp hơn sẽ để trước. Càng ngôi thứ gần sẽ càng gần bát hương

Khi đặt di ảnh theo ngôi thứ, gia chủ cần lưu ý để ảnh thờ của những người cùng ngôi thứ ngang hàng với nhau

Những điều cấm kỵ khi đặt di ảnh trên bàn thờ mà gia chủ phải nhớ:

Theo nguyên tắc âm dương trên bàn thờ, việc dùng chung di ảnh của 2 người trong cùng một khung ảnh hoặc đặt di ảnh 2 người tương khắc cạnh nhau cùng một bên đều là điều tối kỵ. Ngay cả khi ông/bà hay bố/mẹ mất chung 1 ngày cũng không được

Di ảnh không bao giờ được đặt trước bát hương mà phải đặt phía sau. Không được đặt ở chính giữa hay ngang hàng với bát hương. Theo học thuyết về phong thủy, chỉ có duy nhất bát hương là vật phẩm thờ cân bằng Âm Dương còn lại các vật phẩm thờ khác đều được phân chia theo Âm hoặc Dương

Nếu đặt 2 di ảnh cạnh nhau trên bàn thờ, gia chủ cần lưu ý đến sự tương sinh tương khắc của nguyên tắc ngũ hành. Cụ thể:

• Mộc sinh Hỏa: Di ảnh của người có mệnh Mộc nên được đặt bên cạnh di ảnh của người có mệnh Hỏa.
• Hỏa sinh Thổ: Di ảnh của người có mệnh Hỏa nên được đặt bên cạnh di ảnh của người có mệnh Thổ.
• Thổ sinh Kim: Di ảnh của người có mệnh Thổ nên được đặt bên cạnh di ảnh của người có mệnh Kim.
• Kim sinh Thủy: Di ảnh của người có mệnh Kim nên được đặt bên cạnh di ảnh của người có mệnh Thủy.
• Thủy sinh Mộc: Di ảnh của người có mệnh Thủy nên được đặt bên cạnh di ảnh của người có mệnh Mộc.

Lưu ý khi đặt di ảnh trên bàn thờ theo nguyên tắc ngũ hành

• Nếu hai người có mệnh tương sinh, gia chủ có thể đặt di ảnh của họ cạnh nhau. Tuy nhiên, nếu hai người có mệnh tương khắc, gia chủ nên đặt di ảnh của họ ở hai bên bàn thờ, tránh đặt cạnh nhau.
• Nếu gia đình có nhiều người đã khuất, gia chủ nên sắp xếp vị trí đặt di ảnh theo thứ tự vai vế, từ cao xuống thấp.
• Gia chủ nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia phong thủy để lựa chọn vị trí đặt di ảnh phù hợp.

4, Cách sắp xếp bài vị trên bàn thờ họ, nhà thờ tổ, bàn thờ gia tiên

Bên cạnh bộ ngũ sự, bát hương, bài vị là một trong những vật phẩm thường thấy ở trên bàn thờ tại nhà thờ tổ, nhà thờ họ. Bài vị hay còn gọi là long vị, là một tấm thẻ làm từ giấy hoặc gỗ dùng để ghi tên, chức tước và ngày tháng năm sinh, năm mất của người được thờ trên bàn thờ gia đình/từ đường

Bài vị là một trong những vật phẩm thờ cúng rất quan trọng không thể thiếu trên bàn thờ gia tiên. Đây không chỉ là vật phẩm biểu trưng cho sự tri ân hướng tới những người đã khuất mà còn chỉ ra rõ con cháu đời sau đang triệu thỉnh vong linh của ai

Nguyên tắc khi lập bài vị trên bàn thờ

Đối với bài vị được lập chính xác và phù hợp cả về tâm linh phong thủy, ta cần phải chú ý một vài điểm sau đây

Kích thước bài vị

Nội dung trên bài vị bàn thờ gia tiên thường được viết theo kích thước và trình tự sau:

Ở trong lòng viết chữ rộng khoảng 3cm – 4cm, cao từ 13cm – 21cm. Đây là con số tuyệt đối theo thước lỗ ban phong thủy mang lại may mắn. Kích thước tổng thể của bài vị cao khoảng 38cm(thuộc cung Tiến Bảo, Tài Trí) và rộng 17cm (thuộc cung Thiêm Đinh, Tài Vượng)

Ngoài kích thước tiêu chuẩn của bài vị trên, gia chủ có thể sử dụng bài vị cao hơn với kích thước Cao 41cm, Rộng 18cm hoặc Cao 61cm Rộng 21cm

Số từ viết trên bài vị

Dựa vào thuật tự đếm 4 chữ Quỷ – Cốc – Linh – Thính, đây là một thuật tự được sử dụng trong phong thủy để tính số chữ viết trên bài vị. Trong đó:

• Quỷ: 1 âm + 3 dương = 4 (dư 0)
• Cốc: 2 âm + 2 dương = 4 (dư 0)
• Linh: 3 âm + 1 dương = 4 (dư 3)
• Thính: 4 âm + 0 dương = 4 (dư 4)

Theo quy tắc này, số chữ viết trên bài vị của người nam giới phải chia cho 4 còn dư 3, tức là rơi vào chữ Linh. Số chữ viết trên bài vị của người nữ giới phải chia cho 4 còn dư 1, tức là rơi vào chữ Thính.

Việc sử dụng quy tắc này nhằm thể hiện sự tôn kính của con cháu đối với người đã khuất. Người nam giới là trụ cột của gia đình, nên được coi là dương khí. Do đó, số chữ viết trên bài vị của người nam giới phải là số lẻ dương, tức là rơi vào chữ Linh. Người nữ giới là âm khí, nên số chữ viết trên bài vị của người nữ giới phải là số lẻ âm, tức là rơi vào chữ Thính.

Ngoài ra, việc sử dụng quy tắc này cũng mang ý nghĩa phong thủy. Số lẻ dương mang lại may mắn, thịnh vượng cho gia đình. Số lẻ âm mang lại sự bình yên, an lành cho gia đình.

Tuy nhiên, ngày nay, nhiều gia đình không còn quá quan trọng về quy tắc này. Họ thường viết số chữ viết trên bài vị theo ý muốn của mình, miễn sao là số lẻ và có ý nghĩa.

Nội dung cần có trên bài vị

Trên bài vị gia tiên, gia chủ có thể ghi chữ Hán Nôm hoặc chữ Việt tùy theo mong muốn của gia đình. Thông thường, hiện nay các gia đình sử dụng chữ Việt nhiều hơn

Ở hàng chính giữa sẽ viết vai vế của người mà gia chủ thờ bài vị. Ví dụ người cha sẽ được gọi là thiệt khảo, ông nội sẽ là tổ khảo và bà cố là tằng tổ tỉ, ông sơ gọi là cao tổ khảo

Nếu là bài vị của mẹ hoặc bà thì theo truyền thống sẽ ghi theo tước vị của cha ông rồi sau đó sẽ ghi tới họ, cuối cùng mới là chữ phu nhân, đây cũng là cách viết cổ xưa được truyền lại qua bao thế hệ

Hàng bên trái hướng từ trong nhìn ra, gia chủ sẽ ghi ngày tháng năm sinh của người mất còn hàng bên phải theo hướng đó ngày tháng năm mất và cuối cùng gia chủ sẽ ghi 3 chữ là Chi Minh Vị

Thường thì bài vị sẽ lưu trữ sau khoảng 5 đời và đến đời thứ 6 thì có phong tục là sẽ đem đốt đi hoặc là thiên duy để thờ chung vào nhà thờ tổ, nhà thờ họ rồi sẽ thay bằng những bài vị mới

Dùng chất liệu nào cho bài vị

Bài vị trên bàn thờ có thể làm bàng nhiều chất liệu khác nhau như: gỗ, kim loại, đồng.

Cách đặt bài vị gia tiên trên bàn thờ

Gia chủ cần tìm hiểu hướng tốt nhất theo phong thủy để đặt bài vị ở trên bàn thờ, như vậy sẽ tốt và mang lại nhiều may mắn, thành công. Nếu gia đình chỉ có thờ cúng tổ tiên thì bài vị sẽ được đặt ra chính giữa bởi vì có thể đặt riêng hoặc đặt trên ngai

Gia chủ nên để hướng bài vị ra bên ngoài, nếu ở trong nhà nhiều tầng thì bài vị để ở tầng cao nhất và những vị trí tránh thế phạm

5, Cách sắp xếp ngai thờ trên bàn thờ họ, nhà thờ tổ

Ngai thờ được biết đến là vật phẩm trưng bày thờ cúng đã có từ rất lâu, tuy nhiên có rất nhiều gia chủ thực sự hiểu hết về ngai thờ

Ngai thờ được thiết kế kiểu dáng gần giống với chiếc ghế cao và nó là tượng trưng cho chiếc ghế cao để thờ cúng tổ tiên ông bà. Đồng thời ngai thờ giống như là lời cầu nguyện chứng giám tổ tiên ông bà phù hộ cho con cháu trong gia đình và dòng tộc

Ngai thờ có rất nhiều ý nghĩa khác nhau phụ thuộc vào từng biểu tượng của nó. Trước hết cần phải hiểu rằng khi người chết mất đi vẫn cần nơi để nghỉ ngơi, ngự lại và có thể dõi theo và phù hộ cho con cháu

Ngai thờ giống như 1 phụ kiện có ý nghĩa là nơi riêng tư, là chỗ ngồi của các bậc đại cao thể hiện được lòng thành của người còn sống với người đã mất

Ngai thờ chính là nơi an vị của những thánh thành ở Đình Điền và miếu Mạo, đối với dòng họ Ngai thờ giống như nơi ngự lại và thường phía bên trong ngai thờ có bài vị để lưu giữ lại sự hiện diện cho những người đã mất trong gia đình

[HƯỚNG DẪN 2] – Cách sắp xếp bộ ngũ sự

6, Bộ ngũ sự – Nét đẹp truyền thống của văn hóa thờ cúng Việt Nam

Trong tiếng Hán, “ngũ” có nghĩa là “năm”, “sự” có nghĩa là “đồ vật”. Như vậy, bộ ngũ sự là bộ đồ thờ gồm có năm món vật phẩm: đỉnh thờ, đôi hạc và đôi chân nến. Bộ ngũ sự thường được đặt trên bàn thờ gia tiên hoặc bàn thờ Phật, thể hiện sự thành kính của con cháu đối với tổ tiên, thần linh.

Sở dĩ bộ ngũ sự được ra đời là do yếu tố tâm linh của người Việt kiêng kị những con số chẵn khi thờ cúng. Theo quan niệm dân gian, số chẵn là số âm, tượng trưng cho sự chia cắt, mất mát. Ngược lại, số lẻ là số dương, tượng trưng cho sự vẹn tròn, viên mãn. Vì vậy, bộ ngũ sự được coi là bộ đồ thờ hoàn hảo, mang lại may mắn, tài lộc và bình an cho gia đình.

Có thể bạn quan tâm:

• Kích cỡ và giá bộ ngũ sự men lam – Vẻ đẹp truyền thống, trang nhã
• Kích cỡ và giá bộ ngũ sự men rạn – Vinh hoa phú quý trường niên thọ
• Kích cỡ và giá bộ ngũ sự vẽ vàng – Đẳng cấp danh gia, một đời hưng thịnh

Mỗi món vật phẩm trong bộ ngũ sự đều mang một ý nghĩa và cách bày trí riêng:

7, Cách sắp xếp đỉnh thờ (lư hương)

Còn có tên gọi khác là lư hương, thường được dùng để đốt trầm trên bàn thờ, nhà thờ hoặc tại các đài tưởng niệm, nghĩa trang liệt sĩ,… Hương trầm tỏa ra từ đỉnh thờ giúp thanh lọc tẫy uế cho không gian thờ cúng, khai thông vận khí. Ngoài ra với hoạ tiết chú Nghê đầy dũng mãnh trên đỉnh thờ – linh vật đứng trước bảo vệ đền chùa còn mang ý nghĩa che chở, bảo vệ gia chủ bình an, xua đuổi những vận hạn, điều không may.

Đỉnh thờ thường được đặt ở vị trí trung tâm của bàn thờ, phía sau cùng, ở vị trí giữa hai đôi hạc.

Vị trí này thể hiện sự tôn kính của con cháu đối với tổ tiên, thần linh. Đồng thời, vị trí này cũng giúp cho hương thơm của trầm hương được lan tỏa khắp không gian thờ cúng, tạo nên không khí trang nghiêm, thanh tịnh.

Đỉnh thờ nên được đặt sao cho cân đối, không bị lệch sang một bên. Đỉnh thờ cũng cần được đặt ở vị trí không bị chắn bởi các vật khác, để đảm bảo hương trầm được tỏa ra đều đặn.

8, Cách sắp xếp đôi Hạc Ngự Long Quy

Chim hạc và rùa là hai loài vật linh thiêng, mang nhiều ý nghĩa trong văn hóa tâm linh của người Việt Nam. Hạc là loài chim tiên, tượng trưng cho sự trường thọ, may mắn và trí tuệ. Rùa là loài vật sống lâu năm, tượng trưng cho sự trường thọ, sức khỏe và sự kiên trì.

Sự kết hợp của hạc và rùa tạo nên hình tượng đôi hạc long quy, là biểu tượng của sự gắn kết giữa trời đất, giữa hai thái cực âm dương.

• Tượng trưng cho sự trường thọ, may mắn

Hạc và rùa đều là những loài vật linh thiêng, mang ý nghĩa trường thọ. Sự kết hợp của hai loài vật này tạo nên hình tượng đôi hạc long quy, là biểu tượng của sự trường thọ, may mắn.

• Tượng trưng cho sự gắn kết giữa trời đất

Hạc là loài chim của trời, rùa là loài vật của đất. Sự kết hợp của hạc và rùa tạo nên hình tượng đôi hạc long quy, là biểu tượng của sự gắn kết giữa trời đất, giữa hai thái cực âm dương.

• Tượng trưng cho sự kiên trì, bền bỉ

Hạc là loài chim tiên, tượng trưng cho sự kiên trì, bền bỉ. Rùa là loài vật sống lâu năm, cũng tượng trưng cho sự kiên trì, bền bỉ. Sự kết hợp của hạc và rùa tạo nên hình tượng đôi hạc long quy, là biểu tượng của sự kiên trì, bền bỉ.

Khi sắp xếp, bạn nên để đôi chim hạc đặt ở hai bên cạnh đỉnh thờ. Đầu Hạc phải hướng quay về đỉnh thờ để tạo thế đối xứng cân bằng trên bàn thờ phát huy sự mạnh mẽ, uy quyền, tăng thêm sức mạnh, bản lĩnh.

9, Cách sắp xếp đôi chân nến

Cặp chân nến thường được làm bằng sứ, có thiết kế đơn giản, thường không có họa tiết. Cặp chân nến được đặt trên bàn thờ, dùng để đốt nến.

Chân nến bên trái tượng trưng cho hành dương, gắn liền với Mặt Trời. Chân nến bên phải tượng trưng cho hành âm, gắn liền với Mặt Trăng. Sự kết hợp của hai chân nến tượng trưng cho sự cân bằng âm dương, giúp vạn vật nảy nở, lớn mạnh, phát triển.

Trong văn hóa tâm linh của người Việt, cặp chân nến được coi là biểu tượng của ánh sáng, sự hy vọng và sự cân bằng âm dương. Ánh sáng của nến tượng trưng cho ánh sáng của chân lý, soi đường cho con người đi theo con đường Chân – Thiện – Mỹ. Sự cân bằng âm dương tượng trưng cho sự hài hòa, thịnh vượng của gia đình.

Cặp chân nến đặt hai bên bàn thờ, cạnh hai con hạc, hoặc cách ra một đoạn để ở ngoài rìa cuối cùng, đều được, miễn sao cân đối

Lời khuyên: Cặp chân nến trong bộ ngũ sự chỉ mang ý nghĩa trang trí chứ không phải sử dụng để cắm nến như nhiều người lầm tưởng. Bởi vậy, gia chủ chỉ cần sắm bộ tam sự cùng với đôi tiểu lộc bình cắm sen gỗ sẽ đẹp hơn nhiều đó ạ.

Có thể bạn quan tâm:

• Kích cỡ và giá bộ tam sự men lam – Vẻ đẹp giản dị mà thanh cao
• Kích cỡ và giá bộ tam sự men rạn – Gia đạo an khang, phúc lộc viên mãn
• Kích cỡ và giá bộ tam sự vẽ vàng – Rước giàu sang, mang an khí
• Kích cỡ và giá bộ tam sự men rạn vẽ vàng – Vẻ đẹp sang trọng, đậm chất xa hoa

[HƯỚNG DẪN 3] – Cách sắp xếp bát hương

Việc thờ cúng ông bà tổ tiên là một nét đẹp trong phong tục tập quán của người Việt Nam từ ngàn đời nay. Người Việt quan niệm rằng, việc thờ cúng tổ tiên thể hiện lòng hiếu thảo, biết ơn của con cháu đối với những người đã khuất. Đồng thời, việc thờ cúng tổ tiên cũng giúp con cháu cầu mong sự bình an, may mắn, tài lộc cho gia đình.

Việc đặt bát hương trên bàn thờ là một trong những nghi lễ quan trọng trong việc thờ cúng tổ tiên. Bát hương là nơi thờ cúng linh hồn của tổ tiên. Do đó, việc đặt bát hương sao cho đúng phong thủy, đúng vị trí trên dưới là vô cùng quan trọng.

10, Cách sắp xếp một bát hương trên bàn thờ

Gia đình con thứ, gia đình nhỏ, gia đình 1 thế hệ, gia đình sống xa quê, ở trọ hoặc ở chung cư thường chỉ thờ 1 bát hương. Bát hương này có thể thờ thần linh hoặc thờ gia tiên. Việc bày trí đơn giản như vậy giúp tiết kiệm diện tích nhà ở mà vẫn đáp ứng được việc thờ phụng theo tín ngưỡng tôn giáo của gia đình.

Bát hương nên được đặt ở vị trí trung tâm của bàn thờ, trước di ảnh của tổ tiên hoặc thần linh. Bát hương cần được đặt ở vị trí cao ráo, sạch sẽ, tránh đặt ở những nơi ẩm thấp, ô uế.

Khoảng cách đặt bát hương trên bàn thờ nên để từ 10 – 15cm để tránh tàn hương rơi vào đồ thờ cúng, làm hỏng đồ thờ cúng hoặc gây cháy.

Nếu bạn đang có dự định sắm cho bàn thờ tại gia bộ đồ thờ một bát hương, hãy tham khảo thử:

• Bộ đồ thờ men rạn một bát hương Hồng Phúc
• Bộ đồ thờ men rạn một bát hương Hỷ Sự Quý Tử
• Bộ đồ thờ men rạn một bát hương Vượng Phát
• Bộ đồ thờ men rạn một bát hương Phát Tài

11, Cách sắp xếp hai bát hương trên bàn thờ

Bàn thờ có hai bát hương thường sẽ để thờ riêng ban thần linh và ban gia tiên. Cách đặt bát hương trên bàn thờ có hai bát hương như sau:

Bát hương thần linh

• Đặt ở vị trí trung tâm của bàn thờ, trước di ảnh của các vị thần linh.
• Kê cao 10cm.
• Đặt cách mép bàn thờ từ 10 – 15cm.

Bát hương gia tiên

• Đặt ở phía dưới bát hương thần linh, cách bát hương thần linh từ 10 – 15cm.

12, Cách sắp xếp ba bát hương trên bàn thờ

Cách bày trí bàn thờ có ba bát hương là cách bày trí phổ biến nhất trong văn hóa thờ cúng của người Việt. Ba bát hương trên bàn thờ tượng trưng cho ba thế giới: thiên, địa, nhân.

• Bát hương thờ thần linh

Đặt ở vị trí trung tâm của bàn thờ, trước di ảnh của các vị thần linh.

Kích thước lớn nhất, cao hơn hai bát hương còn lại.

Đặt cách mép bàn thờ từ 10 – 15cm.

• Bát hương thờ gia tiên

Đặt ở phía bên phải bát hương thờ thần linh, cách bát hương thờ thần linh từ 10 – 15cm.

• Bát hương thờ Ông Mãnh Bà Cô

Đặt ở phía bên trái bát hương thờ thần linh, cách bát hương thờ thần linh từ 10 – 15cm.

Nếu bạn đang có dự định sắm cho bàn thờ tại gia bộ đồ thờ một bát hương, hãy tham khảo thử:

• Bộ đồ thờ men rạn ba bát hương Thịnh Vượng
• Bộ đồ thờ men rạn ba bát hương Hỷ Sự Quý Tử
• Bộ đồ thờ men rạn ba bát hương Hỷ Sự Nạp Phúc
• Bộ đồ thờ men rạn ba bát hương Từ Đường

13, Cách sắp xếp bốn bát hương trên bàn thờ

Cách bày trí bàn thờ có bốn bát hương thường thấy ở các gia đình theo Phật giáo. Ngoài thờ thần linh, gia tiên, Ông Mãnh Bà Cô, các gia đình này còn thờ Phật theo tín ngưỡng tôn giáo của mình.

Bát hương thờ Phật

Đặt ở vị trí trung tâm của bàn thờ, trước di ảnh của Đức Phật.

• Kích thước lớn nhất, cao hơn ba bát hương còn lại.
• Đặt cách mép bàn thờ từ 10 – 15cm.

Bát hương thờ thần linh

• Đặt ở phía trên bát hương thờ Phật, cách bát hương thờ Phật từ 10 – 15cm.

Bát hương thờ gia tiên

• Đặt ở phía bên phải bát hương thần linh, cách bát hương thờ thần linh từ 10 – 15cm.

Bát hương thờ Ông Mãnh Bà Cô

• Đặt ở phía bên trái bát hương thờ thần linh, cách bát hương thờ thần linh từ 10 – 15cm.

12, Cách sắp xếp năm bát hương trên bàn thờ

Bàn thờ có năm bát hương thường dành cho các nhà có con trưởng đã lập gia đình riêng. Trên bàn thờ này, gia chủ sẽ thờ cả hai bên nội ngoại và thần linh.

Bát hương thờ thần linh

• Kê cao nhất khoảng 100cm, đặt ở vị trí trung tâm của bàn thờ
• Kích thước lớn nhất, cao hơn bốn bát hương còn lại.
• Đặt cách mép bàn thờ từ 15 – 20cm.

Bát hương thờ gia tiên bên nội

• Đặt ở phía bên phải bát hương thờ thần linh, cách bát hương thờ thần linh từ 3 – 5cm.

Bát hương thờ Ông Mãnh Bà Cô bên nội

• Đặt ở bên phải bát hương thờ gia tiên bên nội, cách bát hương thờ gia tiên bên nội từ 3 – 5cm.

Bát hương thờ gia tiên bên ngoại

• Đặt ở phía bên trái bát hương thờ thần linh, cách bát hương thờ thần linh từ 3 – 5cm.

Bát hương thờ Ông Mãnh Bà Cô bên ngoại

• Đặt ở phía bên trái bát hương thờ gia tiên bên ngoại, cách bát hương thờ gia tiên bên ngoại từ 3 – 5cm.

[HƯỚNG DẪN 4] – Cách sắp xếp mâm ngũ quả (mâm bồng)

Mâm bồng là một trong những vật phẩm thờ cúng quan trọng trên bàn thờ gia tiên của người Việt Nam. Mâm bồng thường được đặt trước bát hương, dùng để đựng hoa, quả, bánh kẹo,…

Tùy theo tập tục, phong tục của từng vùng miền mà có những cách sắp xếp mâm bồng khác nhau. Tuy nhiên, cách đặt mâm bồng trên bàn thờ chuẩn vẫn là đặt trước bát hương, tạo thế cân bằng, hài hòa cho bàn thờ.

Số lượng mâm bồng trên ban thờ không bắt buộc. Mỗi gia đình lại sử dụng 1, 2 hoặc 3 mâm bồng trên ban thờ, phụ thuộc vào điều kiện kinh tế, nhu cầu thờ cúng và diện tích ban thờ.

13, Với bàn thờ có 1 mâm bồng

Nếu chỉ có 1 mâm bồng, gia chủ có thể sắp xếp theo 2 cách sau:

• Cách 1: Đặt lọ hoa ở phía Đông, mâm bồng ngũ quả ở phía Tây. Cách sắp xếp này dựa trên quan niệm truyền thống “Đông bình, Tây quả”.
• Cách 2: Đặt mâm bồng ở chính giữa, trước bát hương và cân xứng với bàn thờ. Hai bên mâm bồng là hai lọ hoa hai bên. Cách sắp xếp này tạo nên sự cân đối, hài hòa cho bàn thờ.

Nếu bạn thích dòng men lam truyền thống, hãy xem qua kích cỡ và giá mâm bồng Hoa Sen men lam

14, Với bàn thờ có 2 mâm bồng

Thông thường, bàn thờ cỡ lớn sẽ sử dụng 2 mâm bồng để tạo sự hài hòa, đầy đủ. Cách sắp xếp 2 mâm bồng cũng tương tự như bàn thờ dùng 1 mâm bồng, chỉ cần đặt 2 mâm cân xứng ở 2 bên bàn thờ, trước bát hương. Mâm bồng bên trái thường để hoa quả, mâm bồng bên phải thường để bánh kẹo.

Nếu chỉ sử dụng 1 mâm bồng, gia chủ cần chọn mâm bồng có kích thước đủ lớn để bày cả hoa quả và bánh kẹo. Còn đối với bàn thờ 2 mâm bồng, kích thước mâm có thể nhỏ hơn, tùy thuộc vào diện tích của bàn thờ.

Có thể bạn quan tâm: giá và kích cỡ mâm bồng Rồng Phượng men rạn

15, Với bàn thờ có 3 mâm bồng

Bàn thờ có 3 mâm bồng thường thờ 3 bát hương khác nhau, trong đó mâm bồng ở giữa phải to hơn hai mâm bồng bên cạnh.

• Mâm bồng đặt chính giữa bàn thờ, trước bát hương, đựng trầu cau, tiền vàng mã.
• Mâm bồng đặt phía bên trái bàn thờ, đựng hoa.
• Mâm bồng đặt phía bên phải bàn thờ, đựng quả.

Theo phong tục thờ cúng ở miền Bắc, mâm bồng ở giữa thường bày ngũ quả, hai mâm bồng còn lại có thể dùng để đựng tiền vàng, trầu cau, bánh kẹo.

Lưu ý

• Khoảng cách giữa mâm bồng và bát hương không nên quá sát. Khoảng cách phù hợp là khoảng 10-15cm để tránh tàn hương rơi vào hoa quả, gây cháy hoặc làm hỏng hoa quả.
• Mâm bồng nên được vệ sinh sạch sẽ, gọn gàng trước khi bày biện. Hoa quả, bánh kẹo bày trên mâm bồng nên tươi ngon, sạch sẽ.
• Sau khi thắp hương, gia chủ nên lau dọn mâm bồng sạch sẽ, gọn gàng.

Ngoài những vật phẩm thờ quan trọng như bộ ngũ sự, bát hương, mâm bồng thì còn rất nhiều những món khác không thể thiếu trên bàn thờ gia tiên đó là: kỷ chén thờ, chóe, đèn dầu, ống hương, lọ cắm hoa tươi,…

Mỗi gia đình lại có phong tục thờ cúng khác nhau, bởi vậy mà cách bày trí bàn thờ cũng khác nhau nhưng có 2 cách sắp xếp phổ biến nhất là bàn thờ 2 cấp và 3 cấp. Gốm Sứ Bát Tràng sẽ hướng dẫn gia chủ bày trí bàn thờ chuyên nghiệp, sắp xếp bàn thờ đúng cách, hợp phong thủy, thể hiện được lòng thành kính đối với tổ tiên, thần linh.

Khi tham khảo trên mạng, bạn chắc hẳn sẽ bắt gặp rất nhiều bài viết về cách sắp xếp bàn thờ 2 cấp, 3 cấp nhưng tuyệt nhiên đều nói về cách sắp xếp bát hương phật và gia tiên chung một bàn thờ. Trong khuôn khổ nội dung của bài viết này, Gốm Sứ Bát Tràng sẽ chỉ bạn cách sắp xếp bàn thờ 2 cấp và 3 cấp của riêng gia tiên nhà mình thôi ạ

16, Cách sắp xếp bàn thờ gia tiên 2 cấp

Về cơ bản thì bàn thờ gia tiên 2 cấp hay 3 cấp chỉ là có thêm 1 cấp gỗ hay 2 cấp gỗ mà thôi. Gia chủ nên sử dụng những ban thờ lớn có kích thước chiều rộng từ 1m75 trờ lên và chiều sâu 1m17 hoặc 1m27 sẽ phù hợp nhất để dễ bày biện vật phẩm thờ cúng và hoa quả, bánh kẹo dịp lễ tết

Ở cấp cao nhất, gia chủ nên để đặt ảnh thờ ông bà, cha mẹ theo quy luật “Nam tả, nữ hữu” như đã nói ở trên, 2 bên nếu trống thì có thể đặt thêm tiểu lộc bình cắm hoa sen gỗ. Ở cấp thứ hai sẽ đặt các vật phẩm thờ theo thứ tự sau đây:

3 bát hương thờ thần linh, bà cô ông mãnh, gia tiên đặt ở vị trí trung tâm của bàn thờ với bát hương thần linh đặt ở giữa, bát hương gia tiên đặt bên trái, bát hương bà cô ông mãnh đặt bên phải theo hướng bàn thờ nhìn ra ngoài

3 bát hương thì phải có 3 chóe tiểu đựng nước, gạo, muối đặt ở sát 3 bát hương, mỗi chóe cách nhau khoảng 5 – 10cm sao cho bạn nhìn thấy thuận mắt là được.

Với mâm bồng thì gia chủ có thể cân nhắc để 2 hoặc 3 miễn sao khi sắp xếp trên bàn thờ nhìn không bị chật. Nếu đầy đủ cả 3 mâm bồng thì càng tốt, 1 mâm bồng đựng giấy tiền vàng mã, 1 mâm bồng đựng hoa quả, 1 mâm bồng đựng bánh kẹo.

Kỷ nước đặt phía trước mâm bồng, gần sát mép ngoài bàn thờ. Bàn thờ lớn thì nên sử dụng kỷ 5 chén cho bề thế và phù hợp với các vật phẩm xung quanh. Nếu gia chủ cảm thấy để kỷ ngai hơi chật thì có thể cân nhắc dùng kỷ cong để ôm trọn được mâm bồng phía sau.

Đèn dầu hay chân nến thì nên lấy 2 chiếc đặt đối xứng 2 bên bàn thờ cho đẹp

Ống hương nên sắp xếp để phía bên cạnh bàn thờ để thuận tiện cho việc thắp hương cúng bái gia tiên

Không thể thiếu lọ cắm hoa tươi trên bàn thờ, loại này thì có lọ miệng lượn với miệng tròn nhưng theo Gốm thì lọ miệng lượn vẫn đẹp hơn

Bát cúng nên lấy 6 bát chứ không cần thiết phải lấy 10 bát, xếp chồng lên nhau không đẹp. Nếu gia chủ lấy thêm đũa thờ thì bao nhiêu bát lấy bấy nhiêu đôi đũa thờ

Ấm chén trà đặt bên cạnh mâm bồng có thể chọn loại 3 chén hoặc 5 chén tùy thuộc vào số lượng bát hương trên bàn thờ. Nên rót đủ trà ra cả 3 hoặc 5 chén khi thắp hương khấn gia tiên

Bát sâm đặt bên cạnh ấm chén trà cũng được sử dụng để đựng trà mang ý nghĩa tượng trưng cho linh khí của đất

Nậm rượu đặt đối xứng với ống hương, thường được sử dụng để đựng rượu dâng gia tiên có ý nghĩa hóa giải hung khí, mang lại cát khí cho gia chủ

Đĩa trầu được dùng để đựng trầu cau, rất cần vào các dịp lễ tết khi thắp hương khi họ hàng sang chúc tết nhau thường mang theo trầu cau để thắp hương gia tiên

17, Cách sắp xếp bàn thờ gia tiên 3 cấp

Nguyên tắc sắp xếp

Tùy thuộc vào vùng miền, phong tục từng địa phương có những cách sắp xếp bàn thờ gia tiên ở 3 cấp độ khác nhau. Tuy nhiên, có những quy tắc cơ bản cần tuân thủ chung như sau để bàn thờ được trang nghiêm nhất: Bậc cao nhất là để đặt ảnh thờ ông bà, cha mẹ, gia chủ nên chọn loại cấp gỗ cao 21cm, sâu 26cm để đặt ảnh thờ cao hẳn lên trên, không bị các vật phẩm phía dưới che mất . Bậc thứ hai là để đặt bộ ngũ sự hoặc bộ tam sự với đôi tiểu lộc bình cắm sen gỗ, có thể thay bằng cành đào vào ngày tết. Trên bàn thờ tam cấp cần có các vật phẩm biểu trưng cho ngũ hành: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Việc sắp xếp cần đúng vị trí và vai trò để không phạm phép với bề trên.

Hướng từ trái qua phải

Điều cần lưu ý là gia chủ sẽ đối mặt với hướng ngược lại với bàn thờ khi thắp hương. Khi thờ cúng ông bà, ảnh của ông nên đặt ở bên trái, trong khi ảnh của bà nên đặt ở bên phải. Điều này tuân theo nguyên tắc tả-thanh long (biểu trưng cho nam giới), và hữu-bạch hổ (biểu trưng cho nữ giới). Bình thường, bàn thờ gia tiên sẽ có 3 bát hương: Bát hương ở giữa dùng để thờ cúng thổ công và các vị thần linh khác. Bát hương ở bên phải để thờ cúng những người đàn ông trong dòng họ và vợ của họ. Bát hương ở bên trái để thờ cúng Bà Cô tổ – những người phụ nữ mất con trong gia đình.

Cách bày trí các vật phẩm thờ

Tùy theo phong tục và tập quán, diện tích bàn thờ thường được sắp xếp sao cho phù hợp với các đồ trang trí. Mặc dù có sự đa dạng, nhưng có một số đồ trang trí thường thấy được đặt cố định trong gian thờ của các gia đình Việt.

Các vật phẩm thờ cúng:

Ở cấp thứ hai gia chủ nên đặt bộ Ngũ sự, bao gồm: 2 con hạc Ngự Long Quy, lư hương và 2 chân nến. Lời khuyên là nên chọn kích cỡ bé nhất để tránh che mất ảnh thờ ở cấp trên

Hạc Ngự Long Quy đại diện cho sức khỏe, tuổi thọ dài lâu, và may mắn trong công việc cũng như cuộc sống hàng ngày.
Hạc còn biểu thị cho vẻ linh thiêng, phong độ của loài chim huyền thoại này. Nó phản ánh khát khao và trí tuệ của con người.

Dưới bộ ngũ sự có 3 bát hương:

• Bát hương thờ thần linh thổ địa
• Bát hương thờ gia tiên
• Bát hương thờ bà cô tổ

Phía trên bát hương đặt 3 chóe thờ xen kẽ nhau:

• Chóe thứ nhất đựng xâu tiền bát đế tượng trưng cho 8 đời vua (Thiên)
• Chóe thứ hai đựng gạo tượng trưng cho Nhân: tức là gạo do con người làm ra
• Chóe thứ ba đựng muối (Địa)

Thiên – Địa – Nhân tượng trưng cho sự giao hòa giữa trời đất và con người, sự gắn kết mật thiết không thể tách rời. Tương ứng với đó là Gạo – Tiền – Muối, những thứ không thể thiếu cho mỗi gia đình Việt Nam.

Để lựa chọn bàn thờ gia tiên phù hợp, bạn nên sử dụng bàn thờ mới và được đóng từ những loại gỗ chưa qua sử dụng. Kích thước và chiều cao của bàn thờ cần đảm bảo 3 yếu tố: phong thủy, nhu cầu và kiến trúc của ngôi nhà. Nên tránh đặt kính trên bàn thờ để tránh tạo cảm giác ảo ảnh. Ngoài ra, bạn nên có một bàn đặt mâm cơm cúng cho gia chủ thực hiện nghi lễ.

Trên đây là bài viết hướng dẫn sắp xếp bàn thờ gia tiên đúng cách, chuẩn phong thủy mà Gốm Sứ Bát Tràng chia sẻ chi tiết tới gia chủ từ cách chọn vị trí bàn thờ, hướng bàn thờ tới việc chọn các vật phẩm thờ cúng sao cho hợp lý. Chúng tôi hiểu rằng, thật khó để các bạn có thể đọc hết bài viết dài như này nên có để số điện thoại và zalo: 0925.987.304 với chuyên viên tư vấn sẵn sàng hỗ trợ giải đáp mọi lúc nào bạn cần.