Bát sâm Hoa Sen men rạn

Bát sâm Hoa Sen men rạn gồm đĩa, thân và nắp bát, là một vật phẩm không thể thiếu trên ban thờ gia tiên trong ngày lễ tết hay các nghi lễ từ đường dòng họ.

1. Nguyên liệu chế tác của bát sâm Hoa Sen men rạn

Bát sâm hoa sen men rạn được chế tác từ nguồn đất sét cao lanh Đông Triều – một địa linh thờ Đức Thánh Trần ở Quảng Ninh. Nước sử dụng để tạo sản phẩm là nước phù sa từ sông Hồng – một con sông lớn bao bọc lấy kinh thành Thăng Long, mang giá trị lịch sử quan trọng. Kết hợp giữa đất sét cao lanh và nước phù sa sông Hồng tạo nên cốt gốm dày dặn và bền chắc cho bát sâm hoa sen men rạn.

2. Quy trình chế tác kỳ công của bát sâm Hoa Sen men rạn

Bát sâm Hoa Sen men rạn sau khi hoàn thành hình dạng sẽ được đem nung ở nhiệt độ cao lên đến 1350 độ C. Qua quá trình nung này, các tạp chất và kim loại nặng trong sản phẩm sẽ được loại bỏ, giúp tạo nên một sản phẩm men rạn sạch và tinh khiết.

Sau công đoạn nung, các sản phẩm men rạn sẽ được nghệ nhân sử dụng mực tàu để làm nổi bật hơn các đường vân rạn. Đây là một trong những công đoạn khó nhất để sản phẩm trở nên hoàn thiện hơn, đảm bảo sự tinh xảo và sắc nét của họa tiết trên bát sâm Hoa Sen men rạn.

3. Ý nghĩa bát sâm Hoa Sen men rạn

Bát sâm Hoa Sen men rạn, còn được gọi là bát nắp, thường được dùng trong các dịp đặc biệt như ngày rằm hay lễ Tết. Vật phẩm này thường được sử dụng để đựng trà, kết hợp với mâm cơm cúng, thể hiện sự đầy đủ và lòng thành kính của con cháu đối với tiền nhân.

Ngoài việc đựng trà, bát sâm còn thể hiện tính linh thiêng khi dùng để đựng muối, gạo, nước và dâng kính lên ban thờ gia tiên, ban thờ Thần Tài và các vị thần linh.

Bát sâm Hoa Sen men rạn tạo điểm nhấn với họa tiết Hoa Sen trên thân bát, được khắc họa theo phong cách cổ từ thời nhà Lý, Trần. Họa tiết Hoa Sen thể hiện tinh thần tri thức và sự cao quý, mang đến phú quý và giàu sang. Bên cạnh đó, nó cũng giúp ngăn chặn tà khí, làm cho không gian thờ trở nên linh thiêng và thanh tịnh hơn.

4. Cách bài trí bát sâm Hoa Sen men rạn

Việc bài trí bát sâm Hoa Sen men rạn và các vật phẩm thờ thường tuân theo phong cách và tập quán của từng địa phương và vùng miền. Hầu hết bát sâm trên ban gia tiên được đặt ở vị trí trước bát hương và dưới kỷ chén thờ. Tuy nhiên, có một số nơi chọn đặt bát sâm theo hàng dọc hoặc bên trái của ban thờ. Mỗi vị trí đều mang ý nghĩa và tạo điểm nhấn riêng, phụ thuộc vào truyền thống và thị hiếu của từng cộng đồng.